Yeniden Programlama Yöntemi ile Kötü Anıları Silmek Mümkün Olabilir
Ulusal bir ekip tarafından yapılan araştırmada, katılımcılara negatif görüntüleri rastgele kelimelerle eşleştirmeleri öğretildi. Daha sonra, bu kelimelerin yarısı pozitif görüntülerle ilişkilendirilerek kötü anılar üzerinde bir tür “yeniden programlama” denendi.
PNAS Dergisi’nde yayımlanan çalışmada, negatif ve pozitif görüntüler için bilinen veri tabanları kullanıldı. Negatif görüntüler arasında insan yaralanmaları ve tehlikeli hayvanlar yer alırken, pozitif görüntülerde sakin manzaralar ve gülümseyen çocuklar bulunmaktaydı. İlk gün, kelime ve görüntü eşleştirmesi yapılırken, ikinci gün bu kelimeler pozitif görsellerle yeniden ilişkilendirildi.
Uyku sırasında, katılımcıların beyin dalgaları elektroensefalografi (EEG) ile izlenirken, kelimelerin ses kayıtları non-REM (NREM) uyku aşamasında oynatıldı. Bu aşama, hafızanın saklanması açısından kritik bir rol oynamaktadır.
Beyindeki theta bant aktivitesinin, bu kelimelerle ilişkili pozitif çağrışımlarda arttığı gözlemlenmiştir. Katılımcılar, sonraki günlerde ve takip eden haftalarda yapılan anketlerde, negatif anıları hatırlamada zorluk çekerken, pozitif anılar daha sık ve daha olumlu bir şekilde akıllarına geldi.
Araştırmacılara göre, “Non-invaziv bir uyku müdahalesi, olumsuz anıların hatırlanmasını değiştirebilir ve duygusal yanıtları etkileyebilir.” Bu teknik, travma sonrası stres bozukluğu gibi durumların tedavisinde yeni bir yaklaşım olabilir.
Çalışma, laboratuvar ortamında gerçekleştirildiğinden, gerçek hayattaki travmalar üzerinde bu teknikle nasıl bir etki olacağı henüz net değildir. Ancak, beynin anıları tekrar ederek sakladığı uyku süreci üzerinde çalışmalar, bilim insanlarına umut vermektedir.
Araştırma, anıların yeniden yazılmasının mümkün olabileceği konusunda önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu yöntem, hafıza yeniden yapılandırılması ve travmatik anıların etkisinin azaltılması konusunda yeni bir kapı açabilir.
